منظور از لیزر در دندانپزشکی چیست؟

استفاده از لیزر در دندانپزشکی به طور بالقوه گزینه درمانی بهتری برای بسیاری از درمانهای دندانپزشکی شامل بافت سخت یا نرم ، نسبت به مته ها و سایر ابزارهای غیر لیزر می باشد.

لیزر (laser) یک مخفف است برای عبارت light amplification by stimulated emission of radiation . بدین معنی که لیزر درواقع تقویت نور از طریق تحریک انتشار اشعه ست .

این نور لیزر هنگام برخورد با بافت ، واکنشی ایجاد می کند و به آن اجازه می دهد بافت را از بین ببرد یا به آن شکل دهد.

آنچه که در حال حاضر با عنوان لیزر وارد بازار دندانپزشکی شده است، طول موجهای قرمز و مادون قرمز هستند. این طول موجها، ایمن هستند و خطر جهش ژنتیکی و سرطان زایی ندارند.

لیزر در دندانپزشکی برای درمانهای بسیار قابل استفاده است ، از جمله:

• درمان حساسیت
• درمان پوسیدگی دندان
• درمان بیماری لثه
• سفید کردن دندانها

انواع لیزر در دندانپزشکی

درمان با لیزر چگونه انجام می شود؟

دو روش بافت سخت و نرم به عنوان روشهای استفاده از لیزر در دندانپزشکی هستند. بافت سخت به دندان گفته می شود و بافت نرم به لثه ها می گویند.

روشهای متداول بافت سخت شامل موارد زیر است:

• تشخیص حفره: لیزرها می توانند با یافتن شواهدی از پوسیدگی دندان ، حفره ها را زود تشخیص دهند.

 

• آماده سازی دندان و پر کردن دندان: بی حسی های موضعی و مته های سنتی اغلب با درمان های لیزر لازم نیست. لیزر می تواند باکتری ها را در یک حفره از بین ببرد ، که می تواند به سلامت طولانی مدت دندان کمک کند.

 

• درمان حساسیت دندان: دندانهایی که به گرما و سرما حساسیت دارند می توانند با لیزرهای دندانی که لوله‌های ریشه دندان را مهر و موم می‌کنند ، درمان شوند.

 

روشهای معمول بافت نرم شامل موارد زیر است:

• درمان “لبخند لثه ای”: از لیزر برای تغییر شکل بافت لثه همراه با “لبخند لثه” استفاده می شود ، در مورادیکه در آن طول لثه قسمت اعظم دندان را می پوشاند.

 

 

• افزایش طول تاج دندان: با این روش از طریق تغییر شکل بافت لثه و استخوان، برای ایجاد ساختار سالمتر دندان بکار می رود ، که به قرار دادن ترمیم روی دندان ها نیز کمک می کند.

• درمان پیوستگی فرنولوم زبان: افرادی که فرنولوم ضخیم یا محکم دارند (چین پوست در زیر قسمت جلوی زبان که به کف دهان چسبیده است) ممکن است نیاز به درمان از طریق لیزر داشته باشند. این روش درمانی به کودکانی که بدلیل فرنومول محدود، در شیردهی دچار مشکل شده و یا دارای انسداد گفتاری هستند، کمک کننده است.

 

• از بین بردن چین ها و لایه های اضافی بافت نرم: لیزرها می توانند چین های بافت نرم را از دندانهای ناهموار بدون درد و بخیه خارج کنند.

 

سایر روش های لیزر عبارتند از:

• مشاهده بافت ها: توموگرافی انسجام نوری، به پزشک اجازه می دهد با خیال راحت داخل یک دندان یا لثه را ببیند.

 

• از بین بردن تومورهای خوش خیم: لیزر بدون درد و بخیه ، می تواند تومورها را از کام ، لثه ها ، و لبه های لب و گونه ها خارج کند.

 

• درمان آپنه انسدادی خواب: هنگامی که آپنه خواب ناشی از رشد بافت در گلو وجود داشته باشد ، لیزر می تواند گلو را تغییر داده و مشکلات تنفسی مرتبط را برطرف کند.

 

• درمان TMJ (مفصل گیجگاهی فکی): لیزر می تواند به کاهش درد و التهاب در مفصل کمک کند.

 

• بازسازی اعصاب: لیزر می تواند به بازسازی رگ های خونی آسیب دیده ، اعصاب و جای زخم کمک کند.

 

• درمان زخمهای سرد: لیزر می تواند زمان بهبودی را به حداقل برساند و درد ناشی از زخم ها را کاهش دهد.

 

• سفید کردن دندان ها: استفاده از لیزر جهت تسریع فرایند بلیچینگ در مطب ( office bleaching) است.در فرآیندهایی مثل بلچینگ دندان در مطب، که فرآیندی سخت و زمان بر است، لیزر دندان بسیار کمک کننده است ، یعنی یک فرایند ۲ ساعته تقریبا با ده دقیقه درمان لیزری به پایان میرسد.
  درمانهای لیزری در مقایسه با درمان غیر لیزر، ممکن است ارزان تر باشند زیرا درمان با لیزر معمولاً در جلسات کمتری انجام می شود.

 

• عصب کشی دندان یا درمان ریشه دندانها با لیزر: اینکه لیزرکمک به ضدعفونی کردن بیشتر کانالها میکند. و بویژه در دندانهای عفونی که باکتریها به عمق عاج دندان نفوذ کرده اند و ما با هیچ ماده شستشو دهنده ای نمی توانیم به این نقاط دست پیدا کنیم، لیزر دندانپزشکی ، به کمک ما می آید. پس عصب کشی با لیزر به معنای انجام کل فرایند درمان ریشه با لیزر نیست. اما لیزر در این فرایند بسیار کمک کننده است.

 

• جرم گیری دندان با لیزر: بعد از جرم گیری با دستگاههای اولتراسونیک و یا پیزوالکتریک، میتوانیم کورتاژ لثه ویا ضدعفونی پاکتها را به صورتی بسیار موثر و کاملا مطمین با لیزرهای دندانپزشکی انجام دهیم.

• استفاده از لیزر برای برداشتن بدرنگی های لثه (دپیگمانتاسیون لثه)

  بعضی افراد رنگدانه هایی در لثه های خود دارند که باعث می شود لثه های آنها تیره باشد و در بعضی موارد تیرگی لثه ،نقش بسزایی در ظاهر فرد دارد.این رنگدانه ها در لایه های سطحی لثه تجمع می یابند و از طرفی سیگار کشیدن هم در بسیاری موارد، با نفوذ نیکوتین و آمین های حلقوی به عمق لثه ، باعث تولید بیشتر رنگدانه ها میشود. به همین دلیل، این مشکل در افراد سیگاری بارزتر است. اما با لیزرهای دایود و اربیوم میتوان به این افراد کمک کرد که این رنگدانه ها را دیگر در لثه نداشته باشند.هر چند امکان عود وجود دارد، اما لزوما عود اتفاق نمی افتد.

• کاربرد لیزردر ایمپلنت دندان:

واقعیت این است که در حال حاضر تنها لیزری که قادر به برداشتن استخوان وتراشیدن آن هست، لیزر اربیوم است. و متاسفانه تراش استخوان جهت ایمپلنت توسط این لیزر،هنوز نمی تواند به طور دقیق انجام بگیرد. مطمینا در سالهای آتی با پیشرفت دستگاههای لیزر، این قابلیت به لیزرهای دندانپزشکی وارد خواهد شد. اما به هر حال کاربرد لیزر در ایمپلنت دندان باز هم کم نیست. لیزر میتواند کمک معناداری به ضدعفونی محل کاشت ایمپلنت کند. در بسیاری موارد ، استفاده از لیزر در دو هفته اول پس از انجام کاشت دندان میتواند کمک به تحریک سلولهای استخوان ساز کند . در بسیاری موارد التهاب بعد از جراحی را کمتر میکند و گاهی ما میتوانیم جلسه دوم جراحی ایمپلنت دندان که بناست فقط روی لثه باز شود ، از دستگاههای لیزر بافت نرم استفاده کنیم.

• کاربرد لیزر در درمان آفت :

آفت دهان، یک ضایعه دردناک داخل دهانی است که علت بروز آن هنوز کاملا مشخص نیست. اما به هرحال تنها روش هایی که در حال حاضر برای درمان آفت دهان وجود دارد، درمان با کورتونهاست. که یک درمان ۵ تا ۷ روزه هست. اما لیزرهای کم توان ، میتوانند طی دو تا سه جلسه درمانی کوتاه بافاصله ۴۸ ساعت در فاصله ۴ روز آفت دهان شما را ازبین ببرد و حتی ادعا شده که احتمال عود را هم شدیدا پایین می آورد. این خبر خوبی است برای کسانی که از آفتهای مکرر در دهانشان شکایتمندند.

• کاربرد لیزر در درمان ضایعات هرپس (درمان تب خال با لیزر):

در زمانی که تب خال حالت وزیکولر( تازه و رسیده) هست ، میتوان با لیزرهای پرتوان کل ضایعه را برداشت و اعتقاد بر این است که هم بار عفونی ضایعه کمتر میشود و هم احتمال عود مجدد در همان ناحیه کمتر میشود.در زمانی که تب خال به حالت پوسته میرسد ، میتوانیم با کمک لیزرهای کم توان ترمیم را تسریع کنیم.

 

مزایای استفاده از لیزر در دندانپزشکی نسبت به روشهای سنتی:

 

• نیاز به بخیه بافت نرم با استفاده از لیزر کاهش یافته است.
• خونریزی در بافتهای نرم درمان شده به حداقل می رسد ، زیرا لیزر لخته شدن خون را تقویت می کند.
• با استفاده از لیزر نیاز به بی حسی غیر ضروری است.
• احتمال عفونت باکتریایی کمتر است زیرا لیزر باعث ضدعفونی ناحیه می شود.
• زخم ها می توانند سریعتر بهبود یابند و امکان بازسازی بافت وجود دارد.
• در درمان با استفاده از لیزر، آسیب کمتری به بافتهای اطراف وارد می شود.

معایب استفاده از لیزر در دندانپزشکی:

• هنوز هم لیزر بعنوان یک کمک در جراحی های لثه کنار ماست. اما نمی تواند جایگزین کامل جراحی به روشهای همیشگی آن باشد.
• لیزرها را نمی توان روی دندان هایی که دارای انواع خاصی از پر کردن هستند ، مانند آمالگام فلزی استفاده کرد.
• برخی از روشهای درمان با لیزر هنوز به بی حسی نیاز دارند.